Sau 7 năm thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, đến nay, số người tham gia mới chỉ chiếm khoảng 0,3% số đối tượng thuộc diện tham gia, gần 240.000 người.

Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định chưa phù hợp nhằm bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền hưởng an sinh xã hội của người lao động…

themnhieuquyenloi
Linh hoạt thực hiện

Theo ông Điều Bá Được, Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam), nguyên nhân chủ yếu là do loại hình BHXH tự nguyện lần đầu tiên được áp dụng nên cần phải có thời gian để người dân cân nhắc lựa chọn. Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chủ yếu là lao động tự do, lao động thuộc lĩnh vực nông, lâm, diêm nghiệp với thu nhập thấp và không ổn định trong khi chính sách quy định thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện nên người lao động khó có khả năng tham gia. Do đó, chính sách BHXH tự nguyện theo quy định của Luật BHXH năm 2014 đã kế thừa các quy định của Luật BHXH năm 2006, sửa đổi, bổ sung một số quy định chưa phù hợp nhằm bảo đảm thực hiện tốt hơn quyền hưởng an sinh xã hội của người lao động. Cụ thể, mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đến mọi công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không khống chế trần tuổi tham gia BHXH tự nguyện. Thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện tính trên mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn. Luật còn giao Chính phủ căn cứ điều kiện phát triển kinh tế – xã hội, khả năng của ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ để quy định chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện.

Luật BHXH sửa đổi bổ sung thêm nhiều quyền lợi cho người đóng BHXH tự nguyện

Với quy định về mức đóng thay đổi, nhiều người sẽ tiếp cận được với chính sách BHXH tự nguyện, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Quy định phương thức đóng BHXH tự nguyện linh hoạt hơn cho người tham gia được lựa chọn đóng hằng tháng hoặc 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau với mức thấp hơn mức đóng hằng tháng hoặc đóng một lần cho những năm còn thiếu với mức đóng cao hơn mức đóng hằng tháng. Về chế độ được hưởng tiếp tục duy trì chế độ hưu trí và tử tuất; đồng thời có quy định quyền lợi hưởng liên thông với chính sách BHXH bắt buộc.

Nhà nước hỗ trợ 30%

Để triển khai chính sách BHXH tự nguyện hiệu quả, Nghị định số 134/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện. Theo đó, việc hỗ trợ tiền đóng BHXH của nhà nước đối với người tham gia BHXH tự nguyện được thực hiện từ ngày 1-1-2018. Theo quy định này, người tham gia BHXH tự nguyện được nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỉ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, cụ thể: 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo; 10% đối với các đối tượng khác.
bao hiem xa hoi button

Cũng theo quy định này, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Mức đóng 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng một lần được xác định bằng mức đóng hằng tháng theo quy định nhân với số tháng đóng bảo hiểm. Mức đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần được tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng. Trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đã đóng theo phương thức đóng 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng hoặc đóng một lần cho nhiều năm về sau theo quy định trên mà trong thời gian đó Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn thì không phải điều chỉnh mức chênh lệch số tiền đã đóng.

Người tham gia BHXH tự nguyện được hoàn trả một phần số tiền đã đóng trước đó khi dừng tham gia BHXH tự nguyện và chuyển sang tham gia BHXH bắt buộc; hưởng BHXH một lần; bị chết hoặc tòa án tuyên bố là đã chết. Số tiền hoàn trả cho người tham gia BHXH tự nguyện được hoàn trả cho thân nhân người lao động trong trường hợp quy định được tính bằng số tiền đã đóng tương ứng với thời gian còn lại so với thời gian đóng nhưng không bao gồm tiền hỗ trợ đóng của nhà nước.

QTNS sưu tầm nguồn từ Bảo Hiểm Xã Hội